Tibor Csorba (ur. 15 marca 1906 r. w Szepesváralja, zm. 5 września 1985 r. w Warszawie)
Minęło 40 lat od śmierci Tibora Csorby, malarza węgierskiego, który od 1936 roku związany był z Polską. Pracował twórczo i naukowo, działał społecznie. Andrzej Wróblewski (1927-1957), znany polski artysta, krytyk i historyk sztuki, pisał o nim w wydawanym w Krakowie „Przeglądzie Artystycznym” (nr 4, s.10) w 1949 roku, w związku z trzecią w Polsce wystawą tego artysty:
Tibor Csorba
Ukończył Akademię w Budapeszcie, później był na studiach w Paryżu i Londynie. Od roku 1936 datuje się jego pobyt w Polsce, który wypełnia praca artystyczna połączona z naukowo-społeczną. Obie dziedziny uprawia z właściwym sobie entuzjazmem, czego dowodem są dwie samodzielne wystawy na terenie Polski (r. 1946 w Krakowie w TPSP [od maja do czerwca], r. 1947 w Gdyni, pt. Polskie wybrzeże węgierskim pędzlem), oraz jego działalność w Naukowym Instytucie Węgierskim i na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.
Wystawa pokazuje powojenny dorobek Tibora Csorby. Obejmuje on pejzaże z Polski w postaci cyklów z Wybrzeża, z Ziem Odzyskanych, z Krakowa i Zakopanego, oraz z Węgier, głównie znad Dunaju i z okolic Budapesztu. […] Csorba wyrobił sobie systematyczną pracą szereg umiejętności technicznych i zdolność do syntezy formalnej pejzażu.
Z punktu widzenia techniki, posługuje się on najbardziej „rasową” akwarelą, tzw. angielską, polegającą na malowaniu na mokrym papierze. […] U Csorby wyróżniają się, jako typy kompozycyjne, dalekie pejzaże górskie, rozlewne i potoczyste, dalej, pejzaże okolic pagórkowatych, skomponowane na kontrastach różnie nachylonych planów, wreszcie pejzaże rzeczne i morskie, w których horyzontalną całość wiąże kompozycyjnie motyw pierwszoplanowy. Osobną grupę stanowią pejzaże, w których na pierwszy plan wysuwa się architektura – czy to będą chaty chłopskie, czy domy i kościoły miasteczka, czy ruiny Warszawy. Parę kompozycji figuralnych, w postaci rolników przy pracy lub ludzi na plaży, ukazuje całkiem nowe możliwości kompozycyjne Csorby.
W roku rocznicowym prace węgierskiego artysty przypomina Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. Na trwającej od 25 marca 2025 roku wystawie „Tibor Csorba (1906-1985). Widoki polskie węgierskim okiem” znalazły się obrazy ze zbiorów włocławskiego muzeum, ze zbiorów Muzeum Mazowieckiego w Płocku oraz zbiorów Muzeum im. Jánosa Thormy w Kiskunhalas. Można je oglądać do 25 maja br.
Oprac. Maria Marcinowska