130 lat temu urodził się László Moholy-Nagy, znany malarz, fotograf, projektant, producent filmowy i teoretyk sztuki, wykładowca w szkole Bauhaus.
Przyszedł na świat jako László Weisz 20 lipca 1895 roku w Bácsborsód. Rozpoczęte przez niego studia prawnicze przerwała I wojna światowa. W 1917 roku założył w Segedynie grupę artystyczną Ma [po polsku „dziś”]. Po wojnie wznowił studia i po otrzymaniu stopnia naukowego przeniósł się do Wiednia (1919), a rok później wyjechał do Berlina. Tam zaczęły powstawać jego fotogramy i dadaistyczne kolaże, pokazane na pierwszej wystawie indywidualnej, która odbyła się w 1922 roku w galerii Der Sturm. Wtedy też pisywał teksty o sztuce i publikował je w branżowych czasopismach. W latach 1923-1925 pracował w weimarskim Bauhausie, a następnie – z powodu przeniesienia siedziby uczelni – zamieszkał w Dessau (dziś Dessau-Roßlau) i wykładał tam do 1928 roku. Ponownie zamieszkał w Berlinie, by tam zajmować się projektowaniem i filmem. Idee Bauhausu przeniósł do Stanów Zjednocznych – w 1937 roku objął w Chicago posadę dyrektora uczelni New Bauhaus. Zmarł tam 24 listopada 1946 roku.
Twórczość.
W Weimarskim Bauhausie dał się poznać wraz z El Lissitzkim jako zwolennik konstruktywizmu. Geometryzujące kształty w jego obrazach pojawiły się około 1920 roku. Prowadził też eksperymenty w dziedzinie fotografii i filmu.
Był jednym z głównych twórców rzeźby kinetycznej. Wykorzystywał nie tylko ruch, ale i światło, czego efektem były tworzone od 1935 roku tzw. space-modulators (modulatory przestrzenne). Dzięki nim realizował trójwymiarowe obrazy, opierając się na załamaniach promieni świetlnych.
László Moholy-Nagy należy też do prekursorów sztuki konceptualnej. W 1940 roku podjął próbę realizacji „sztuki na telefon” (artysta przez telefon przekazywał informacje, jak ma zostać wykonane dzieło, które potem uznawał za swoje).
Na podstawie: László Moholy-Nagy – Wikipedia, wolna encyklopedia opracowała Maria Marcinowska
Fotografie: domena publiczna
