61 rocznica wybuchu Powstania Węgierskiego 1956

Rok temu byliśmy w Budapeszcie: http://amicihungariae.pl/2016/12/09/wyjazd-do-budapesztu/

 

W rocznicę wybuchu Powstania, w poniedziałek 23-10-2017 r. Imre Molnár przysłał nam ten wiersz:

 

Sándor Márai (  https://pl.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1ndor_M%C3%A1rai  )

„Aniele z nieba”

 

Aniele z nieba, zejdź nareszcie,

Pozostań w mroźnym Budapeszcie;

W krąg ruskie czołgi, mury białe,

Zastygły dzwonki oniemiałe.

Tu pierwsza gwiazdka nie rozbłyśnie,

Blask na choinkach nie zawiśnie,

Jest mróz i głód, i jęk rozpaczy.

Opowiedz światu, co to znaczy

I wykrzycz wszystkim z głębi nocy

Wieść o cudownej Boskiej mocy.

 

Rozpostrzyj skrzydła, leć gorliwie,

Bo cię czekają niecierpliwie,

Ale im nie mów nic o świecie,

W którym odświętnie płoną świece.

Stół się nakrywa w ciepłych domach,

Ksiądz niesie radość w pięknych słowach;

Szelest pazłotka, podarunki,

Słodka pociecha na frasunki,

A zimne ognie sypią iskry…

Ty mów o cudzie oczywistym.

 

Bo to zaiste jest cud cudów:

Choinka dla ubogich ludów;

Wśród nocnej ciszy Bóg się zbliża

I wielu czyni już znak krzyża,

I patrzą, patrzą kontynenty,

Co znaczy ten obrazek święty.

Nie dowierzają głusi, niemi,

W modlitwie, zgrozie pogrążeni,

Że tam na drzewie – nie cukierki –

Chrystus narodów – lud węgierski!

 

I wiele ludzi tam przechodzi:

Żołdak, co w serce go ugodził

I Faryzeusz, który zdradził,

I ten, co wyparł się trzy razy,

I ten, co najpierw z nim wieczerzał,

Potem go za srebrniki sprzedał.

I drwił, i bił, i upokorzył,

Krew jego pił i ciało spożył…

Teraz tłum ludzi patrzy, stoi,

Ale przemówić doń się boi.

 

Bo on też milczy, nie ubliża,

Patrzy jak Jezus patrzył z krzyża…

Ach, ta choinka niesłychana,

Anielski dar czy płód szatana?

Znów nieświadomi swej podłości

O płaszcz Chrystusa grają w kości,

Węszą i wyją, i skowyczą

Nad ciemnej nocy tajemnicą,

Gdy się świąteczne drzewa stały

Narodu mego szubienicą.

Świat głosi cud, co zło zwycięża,

 

Mamroczą o odwadze księża,

Mąż stanu opłakując, sławi

I ojciec święty błogosławi.

A wszystkie stany, wszelkie ludy

Pytają: „na co takie cudy”?

Czemu nie sczeznął po kryjomu,

Czemu nie czekał cicho zgonu,

Czemu zatrzęsły się niebiosy,

Gdy jeden naród krzyknął: „Dosyć”!?

 

I pojąć tego nikt nie może,

Co tu wezbrało niczym morze.

Czemu świat zadrżał, co usłyszał?

Krzyk ludu. Potem martwa cisza.

Pytają teraz, co się stało,

Kto zmienił w prawo kość i ciało,

Pytają wszyscy, w wielkim tłumie

Każdy się dziwi, nie rozumie,

Bo gdy ktoś wolność odziedziczy,

Już jej do skarbów nie zaliczy!

 

Aniele, niech się wieść rozchodzi,

Że nowe życie z krwi się rodzi.

Kiedyś spotkali się już przecie

Pasterz, osiołek, małe dziecię

W marzeniu sennym przy stajence,

Gdy Życie się rodziło w męce.

I nadal chronią cud przed czartem,

Trzymają oddechami wartę

I płonie gwiazda, świt rozbrzmiewa…

Powiedz im to, aniele z nieba.

 

(Boże Narodzenie 1956)

przełożył  Jerzy Snopek  ( https://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Snopek  )

 

Márai Sándor

Mennyből az angyal

 

MENNYBŐL AZ ANGYAL – MENJ SIETVE

Az üszkös, fagyos Budapestre. …

Oda, ahol az orosz tankok

Között hallgatnak a harangok.

Ahol nem csillog a karácsony.

Nincsen aranydió a fákon,

Nincs más, csak fagy, didergés, éhség.

Mondd el nekik, úgy, hogy megértsék.

Szólj hangosan az éjszakából:

Angyal, vigyél hírt a csodáról.

 

Csattogtasd szaporán a szárnyad,

Repülj, suhogj, mert nagyon várnak.

Ne beszélj nekik a világról,

Ahol most gyertyafény világol,

Meleg házakban terül asztal,

A pap ékes szóval vigasztal,

Selyempapír zizeg, ajándék,

Bölcs szó fontolgat, okos szándék.

Csillagszóró villog a fákról:

Angyal, te beszélj a csodáról.

 

Mondd el, mert ez világ csodája:

Egy szegény nép karácsonyfája

A Csendes Éjben égni kezdett –

És sokan vetnek most keresztet.

Földrészek népe nézi, nézi,

Egyik érti, másik nem érti.

Fejük csóválják, sok ez, soknak.

Imádkoznak vagy iszonyodnak,

Mert más lóg a fán, nem cukorkák:

Népek Krisztusa, Magyarország.

 

És elmegy sok ember előtte:

A Katona, ki szíven döfte,

A Farizeus, ki eladta,

Aki háromszor megtagadta.

Vele mártott kezet a tálba,

Harminc ezüstpénzért kínálta

S amíg gyalázta, verte, szidta:

Testét ette és vérét itta –

Most áll és bámul a sok ember,

De szólni Hozzá senki nem mer.

 

Mert Ő sem szól már, nem is vádol,

Néz, mint Krisztus a keresztfáról.

Különös ez a karácsonyfa,

Ördög hozta, vagy Angyal hozta –

Kik köntösére kockát vetnek,

Nem tudják, mit is cselekesznek,

Csak orrontják, nyínak, gyanítják

Ennek az éjszakának a titkát,

Mert ez nagyon furcsa karácsony:

A magyar nép lóg most a fákon.

 

És a világ beszél csodáról,

Papok papolnak bátorságról.

Az államférfi parentálja,

Megáldja a szentséges pápa.

És minden rendű népek, rendek

Kérdik, hogy ez mivégre kellett.

Mért nem pusztult ki, ahogy kérték?

Mért nem várta csendben a végét?

Miért, hogy meghasadt az égbolt,

Mert egy nép azt mondta: „Elég volt.”

 

Nem érti ezt az a sok ember,

Mi áradt itt meg, mint a tenger?

Miért remegtek világrendek?

Egy nép kiáltott. Aztán csend lett.

De most sokan kérdik: mi történt?

Ki tett itt csontból, húsból törvényt?

És kérdik, egyre többen kérdik,

Hebegve, mert végképp nem értik –

Ők, akik örökségbe kapták -:

Ilyen nagy dolog a Szabadság?

 

Angyal, vidd meg a hírt az égből,

Mindig új élet lesz a vérből.

Találkoztak ők már néhányszor

– A költő, a szamár, s a pásztor –

Az alomban, a jászol mellett,

Ha az Élet elevent ellett,

A Csodát most is ők vigyázzák,

Leheletükkel állnak strázsát,

Mert Csillag ég, hasad a hajnal,

Mondd meg nekik, –

mennyből az angyal

 

New York, 1956.