Dzień ofiar dyktatury komunistycznej – 25 lutego
„Naszym obowiązkiem wobec nadchodzących pokoleń jest zanotowanie grzechów XX wieku i zapewnienie, by nigdy nie mogły się powtórzyć” Milan Kundera
Węgierskie Zgromadzenie Narodowe decyzją z 13 czerwca 2000 roku ustanowiło Dzień Pamięci Ofiar Komunizmu. 25 lutego 1947 r. sowieckie władze wojskowe bezprawnie aresztowały sekretarza generalnego Partii Drobnych Rolników, posła Bélę Kovácsa, który następnie spędził 8 lat w niewoli w Związku Radzieckim. Otwarło to drogę do przejęcia władzy na Węgrzech przez komunistów.
Dom Terroru – Andrássy út 60.
Budynek w czasie drugiej wojny światowej był siedzibą organizacji strzałokrzyżowców (nyilasok), którzy w piwnicy więzili i torturowali setki Żydów węgierskich. Tu ulokował się po wojnie niesławny Urząd Ochrony Państwa (AVH), który wypełnił lochy więźniami klasowymi i dopiero w 1956 roku został zmuszony do opuszczenia siedziby. Od 2002 r. w tym miejscu działa muzeum – Dom Terroru.
W 2022 r. znaczącym elementem narodowej pamięci Węgrów o historii najnowszej jest wystawa pod nazwą „Wspólnie, swobodnie – węgierscy bohaterowie cygańscy”, prezentująca przykładne postawy romskich uczestników Rewolucji 1956 roku. Ekspozycja obejmuje ponad 30 portretów Romów, którzy przyczynili się własnym życiem i działaniem do rozkwitu współczesnych Węgier. Wędrowną wystawę planszową można będzie obejrzeć w 25 kolejnych lokalizacjach na całych Węgrzech, początek od 4 lutego br. w Pécsu.
Przypomniał: Mirosław Marcinowski