„Z NIKIFOREM NA WĘGRY – Z VIOLĄ BERKI DO POLSKI” / „NIKIFORRAL MAGYARORSZÁGRA – BERKI VIOLÁVAL LENGYELORSZÁGBA” / „WITH NIKIFOR TO HUNGARY – WITH VIOLA BERKI TO POLAND”

„Z NIKIFOREM NA WĘGRY – Z VIOLĄ BERKI DO POLSKI” to projekt realizowany z programu ministerialnego „Promocja kultury polskiej za granicą”, który jest formą międzynarodowej współpracy muzeów w zaprzyjaźnionych miastach partnerskich w Polsce i na …

Węgierska Małopolska

Przez długie stulecia bezpośrednie sąsiedztwo Małopolski i Węgier wyznaczała wspólna granica, biegnąca głównym grzbietem Karpat Zewnętrznych i Tatr. A warto dodać, że była to chyba najtrwalsza granica w Europie. Sprzyjało to ożywionym kontaktom kulturalnym i handlowym, a także powstawaniu bliskich związków dynastycznych pomiędzy władcami znad Wisły i znad Dunaju. Żadna inna część Polski nie posiada tylu świadectw węgierskiej obecności, jak właśnie ta, usytuowana u stóp Karpat i Tatr. Małopolska była bramą dla Polski w kierunku południowym, a jednocześnie Węgrom otwierała drogę na północ w stronę Bałtyku. Przez tutejsze górskie przełęcze przeprawiały się dyplomatyczne poselstwa i królewskie orszaki, tędy prowadziły najważniejsze szlaki kupieckich karawan.

Publikacja ta, prezentując ślady węgierskiej obecności w Małopolsce, przybliżając polsko-węgierskie powiązania w dziedzinie nauki, kultury i obyczajowości, ma stanowić zachętę do odwiedzania tej bliskiej Węgrom części Polski i przysłużyć się do głębszego poznania wspólnych dziejowych epizodów łączących oba narody.


Katarzyna Siwiec

Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego (polonistka), uprawia dziennikarstwo prasowe, jest autorką i współautorką kilku tytułów książkowych i wydawnictw albumowych, m.in.  Kochajmy się (1997), Uśmiech Rabki (2003), Miękinia, nasze gniazdo (2008), Andrusów król (2010), Uśmiech Pana Boga, czyli opowieść o Szczyrzycu (2011). Prywatnie córka Mieczysława Czumy.

Mieczysław Czuma

(urodzony grubo ponad pół wieku temu w Krakowie, w miejscu gdzie Wisła wpada do Rudawy) – autor i współautor książek o Krakowie, zbiorów reportaży, poeta. Napisał m.in.: Przyczynek do epopei (wiersze, 1971), Siódmy kontynent (reportaże, 1988), Austriackie gadanie, czyli Encyklopedię Galicyjską (1998), Pępek świata nazywa się Kraków (2000), Tylko w Krakowie, czyli 21 powodów, dla których należy odwiedzić to miasto (2002), Maczankę krakowską, czyli świat z pawim piórem (2004), Poczet serc polskich (2005). Były dyrektor programowy telewizji Kraków (1968–1973), wieloletni redaktor naczelny tygodnika „Przekrój” (1973–2000), członek-założyciel Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (od 1978). Był inicjatorem pierwszej na świecie parady jamników (1973), jest praktykującym krakauerologiem, to jest wyznawcą nauki o wyższości Krakowa nad resztą świata. Maksyma życiowa: „Postępuj tak, abyś nie musiał zmieniać nazwiska (np. na Czóma)”.

Książka z kluczem

György Spiró jest znanym dramaturgiem i prozaikiem węgierskim, zresztą znawcą kultury polskiej i krytykiem jej słabości (w powieści „Iksowie”). Na scenach polskich grana była też sztuka Spiró „Szalbierz”, rzecz o …